Rituelen bestaan al zolang als de mens er is. Zo zijn er bijvoorbeeld sporen gevonden van rituelen rondom overlijden uit de tijd van de Neanderthalers, werden er eeuwen geleden al offers gebracht aan goden en bestaat bidden in allerlei vormen ook al jarenlang. Het vieren van iets kan tevens een ritueel zijn; denk bijvoorbeeld aan een verjaardag of nationale feestdag. Ook in het dagelijks leven kun je je eigen rituelen hebben. Wat maakt dat een ritueel zin heeft voor ons en dat we hieraan vasthouden?

Ritueel versus gewoonte

Zeker als je spreekt over rituelen in het dagelijks leven, kan dit makkelijk verward worden met een gewoonte. Er zijn allerlei handelingen die we op dagelijkse basis uitvoeren, die een gewoonte zijn geworden. Denk bijvoorbeeld aan douchen of tandenpoetsen. Hoewel je ook hier een ritueel van kunt maken, gaat het in dit geval meestal om een gewoonte. Een handeling die in je routine zit, waar je niet al teveel bij nadenkt. Een ritueel daarentegen, voer je uit met intentie en aandacht. Zo kan je avondroutine een reeks aan gewoontes zijn maar ook een ritueel. Wellicht stap je iedere avond onder de douche, reinig je je gezicht en tanden, lees of scroll je nog wat en ga je slapen. Wanneer je hier een intentie en bewustzijn aan toevoegt, kan dit een dagelijks ritueel worden. Bijvoorbeeld: je stapt onder de douche en visualiseert hier dat alles van je afstroomt en je al je opgebouwde spanning van de dag kunt laten gaan. Vervolgens reinig je je gezicht met aandacht en geef je jezelf een kleine gezichtsmassage voor wat extra zelfliefde. Je telefoon blijft aan de kant en je schrijft drie dingen op waarvoor je dankbaar bent vandaag, voordat je het licht uitdoet. Je avondgewoonte is zo een ritueel geworden.

Waarom we graag rituelen uitvoeren

In iedere cultuur en tijdperk zijn rituelen terug te vinden, groot en klein. Wat maakt dat we deze zo graag creëren en voortzetten?

Betekenis en bewustzijn

Een ritueel met vaste handelingen geeft ons het gevoel dat we betekenis geven aan een moment in ons leven. In plaats van gedachteloos voorbij te gaan aan een dag of specifieke gebeurtenis, wordt er echt de tijd voor genomen om hier met aandacht bij stil te staan. Ook bij grote gebeurtenissen, zoals het verliezen van een dierbare, helpen rituelen bij het verwerkingsproces ervan.

Verbinding met onszelf en anderen

Je kunt een ritueel zelf uitvoeren maar ook met elkaar. Dit kan in de vorm van een vrouwencirkel, een herdenking, een ritueel dat je samen als gezin hebt, naar een gebedshuis gaan, als volk dezelfde feestdag vieren - er bestaan enorm veel vormen van gezamenlijke rituelen. Zelfs als je niet fysiek bij elkaar bent maar hetzelfde ritueel uitvoert, kan dit een gevoel van verbondenheid geven. Rituelen kunnen ook de verbinding met jezelf versterken. Zo kan een ritueel een mooie gelegenheid zijn voor zelfreflectie en bewuste aandacht voor hoe je je voelt en waar je behoeften liggen. Wanneer je in iets groters of hogers dan wij gelooft, welke naam je het ook geeft, is een spiritueel ritueel vaak ook een manier om daarmee te verbinden.

Structuur en houvast

Rituelen bieden houvast en structuur, wat extra fijn is in meer onrustige tijden. Maar ook in kalme periodes kan het heerlijk zijn om je vast te houden aan bepaalde rituelen. Betekenisvolle handelingen waar je op terug kunt vallen, geven rust in lichaam en geest.

Je eigen ritueel creëren

Naast bestaande, soms uitgebreide rituelen in de maatschappij, creëren mensen ook hun eigen rituelen. Je eigen ritueel maken is leuk, omdat je volledig zelf kunt vormgeven hoe vaak en hoe lang je het uitvoert, waar jouw ritueel symbool voor staat en welke handelingen jij er graag in wilt betrekken. De mogelijkheden zijn natuurlijk eindeloos, dus geven wij je wat inspiratie.

Inner selfcare ritueel

Iedere ochtend, avond of op een vast moment in de week of maand neem je een moment waarop je extra goed voor innerlijke jezelf zorgt. Zo’n ritueel kan er zo uitzien:

• Creëer een rustige en fijne setting voor jezelf
• Start met het shaken van je lichaam - beweeg je hele lijf zoals jij wilt, met of zonder muziek
• Reinig vervolgens de ruimte met Palo Santo
• Doe hierna een ademhalingsoefening of meditatie
• Schrijf je gedachten, ideeën en intenties voor de komende dag, week of maand op in je journal
• Eindig met het trekken van een kaartje, wellicht gebaseerd op een vraag die je hebt of helemaal vanuit openheid

Jouw eigen ritueel kan er helemaal anders uitzien. Zo wil je wellicht dingen opschrijven die je los wilt laten en deze briefjes verbranden (zorg dat dit dan veilig kan!), of wil je dansen, schilderen, zingen, chanten, wandelen - het is aan jou.

Ook het doel of de symboliek van jouw eigen ritueel bepaal je zelf. Misschien is er een dierbare die je verloren hebt, waar je een specifiek moment voor wilt nemen. Je kunt ook een ritueel vormen rondom het overwinnen van iets, het helen van een pittige periode in je leven of juist een ritueel om iedere dag het leven te vieren. Vind wat er bij jou past en ervaar wat jouw ritueel voor toegevoegde waarde heeft in jouw leven.